Mỡ máu, hay còn gọi là rối loạn lipid máu, là căn bệnh khá phổ biển ở Việt Nam. Đây là tình trạng xảy ra khi nồng độ và thành phần lipid trong máu như cholesterol, hoặc triglicerid trở nên bất thường.
Mỡ máu cao được xem là căn bệnh tấn công sức khỏe hàng đầu trên thế giới. Với khả năng gây ra các biến chứng như vôi hóa, xơ vữa động mạch, tắc nghẽn mạch máu, béo phì, tiểu đường, gút…, nếu không phát hiện và xử lý kịp thời thì sẽ vô cùng nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.
Để điều trị bệnh mỡ máu cho kết quả tốt, bên cạnh việc dùng thuốc, cần thiết phải có thay đổi trong lối sống sinh hoạt, cụ thể là tăng cường vận động thể lực, điều chỉnh chế độ ăn uống, dinh dưỡng.
Dưới đây là một số lưu ý trong chế độ dinh dưỡng được các bác sĩ tim mạch khuyến cáo để bệnh không trở nặng và không gây ra biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân mỡ máu.
Không nên
Thực phẩm giàu cholestero làm tăng mỡ máu
Nội tạng, óc, gan động vật … là những cái tên đầu tiên trong danh sách các thực phẩm khả năng làm bệnh trở nên tồi tệ mà người bị mỡ máu cần phải tránh xa.
Các thực phẩm giàu cholesterol khác như lòng đỏ trứng, các loại thịt đỏ như thịt bò, heo, cừu cũng nên sử dụng hạn chế, tốt nhất là không vượt quá mức khuyến cáo của WHO. Bởi cholesterol tăng cao chính là tác nhân làm bệnh mỡ máu trở nên trầm trọng hơn.
Chất béo no
Dung nạp nhiều các chất béo (lipid) no như mỡ, bơ động vật, nước luộc thịt… không chỉ ảnh hưởng xấu đến lượng cholesterol mà còn dẫn đến bệnh tim mạch. Không chỉ những người đang mang bệnh, mà cả những người khỏe mạnh cũng cần hạn chế các chất béo no trong khẩu phần hàng ngày của mình.
Đồ uống có cồn
Đồ uống có cồn tỷ lệ thuận với lượng triglyceride trong cơ thể. Bởi vậy, bệnh nhân bị mỡ máu có hàm lượng triglyceride vượt mức tiêu chuẩn cần hết sức lưu ý và cân nhắc trước khi quyết định sử dụng các loại đồ uống gây hại cho sức khỏe.
Tìm hiểu thêm: Những người có nguy cơ cao mắc bệnh mỡ máu. Liệu bạn có rơi vào danh sách này không?
Chất kích thích.
Các chất kích thích gây nghiện như thuốc lá, thuốc lào… không chỉ làm tổn thương cho phổi mà còn gây ra bệnh mỡ máu. Giống như đồ uống có cồn, sử dụng chất gây nghiện, kích thích nhiều sẽ làm tăng triglyceride, dẫn tới tình trạng bệnh, tổn hại sức khỏe con người.
Muối, đường
Muối và đường là hai chất rất phổ biến và có mặt trong mọi đồ ăn, đồ uống hàng ngày. Sử dụng hai chất này trong tầm cho phép là cách tốt để hạn chế sự phát triển của bệnh mỡ máu.
Hạn chế dung nạp đường bằng cách cắt giảm nước ngọt, bánh kẹo và các đồ ngọt khác, hạn chế muối bằng cách giảm muối khi nấu ăn, loại trừ đồ chế biến sẵn, đồ hộp khỏi thực đơn.
Theo khuyến cáo của WHO, lượng muối đủ cho cơ thể mà mỗi người nên sử dụng hàng ngày là 5g. Vượt quá mức này sẽ gây hại đến các cơ quan trong cơ thể, như tim, thận …
Nên
Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt
Trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt chứa lượng lớn chất xơ và các vitamin thiết yếu cho sức đề kháng tốt và ngăn ngừa bệnh tật.
Bên cạnh đó, chất xơ và vitamin có khả năng loại bỏ bớt chất béo, làm giảm cholesterol, rất cần thiết cho bệnh nhân mỡ máu. Một số loại rau xanh và trái cây bổ dưỡng như: súp lơ, các loại đậu, giá đỗ, cam, táo, hành tây…
Sử dụng thịt trắng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mỡ máu
Thịt trắng không chỉ giàu protein mà chứa ít năng lượng, nhiều chất béo không bão hòa, rất có lợi cho sức khỏe tim mạch, và là thực phẩm lành mạnh, dễ tiêu hóa được nhiều người lựa chọn.
Các loại thịt trắng như gà, vị, ngan ngỗng…. chứa nhiều acid béo không bão hòa, thích hợp cho các bệnh nhân cần điều trị bệnh lipid máu.
Cá và hải sản
Ăn cá rất tốt cho sức khỏe. Trong thịt cá chứa nhiều axit béo quan trọng như omega-3, giúp bảo vệ tim mạch. Các loại cá bổ dưỡng nhưng giá thành không quá đắt đỏ như cá chép, cá trích, cá mòi, cá ngừ… có thể chế biến thành nhiều món thay thế cho thịt đỏ mà không gây nhàm chán.
Ăn đúng giờ và vận động thể thao giúp giảm mỡ máu hiệu quả
Bên cạnh việc ăn gì và không ăn gì, thì ăn đúng giờ cũng quan trọng không kém. Đặc biệt là bữa tối không nên ăn quá muộn, để cơ thể có đủ thời gian tiêu hóa hết thức ăn trước khi nghỉ ngơi, bởi nếu không tiêu hóa hết thì một lượng cholesterol nạp vào cơ thể sẽ bị đọng lại ở thành động mạch, tích tụ lâu dần sẽ gây ra xơ vữa động mạch, một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm.
Ngoài ra, nên kết hợp ăn uống hợp lý với vận động thể dục thể thao để tiêu hao bớt lượng chất béo dư thừa.
Bệnh nhân khi đã bị kết luận mắc bệnh mỡ máu, thì việc điều trị là cần thiết. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tây để hạ mỡ máu cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt lưu ý tránh lạm dụng thuốc để không gây ra những tác dụng xấu ngoài kiểm soát.
Nếu quá lo lắng cho tình trạng sức khỏe của mình. Những người có triệu chứng mỡ máu có thể sử dụng các bài thuốc truyền thống, hoặc các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe có nguồn gốc từ cây cối, thảo dược.
Một số loại thảo dược có tác dụng hỗ trợ điều trị mỡ máu có thể kể đến là: giảo cổ lam, táo mèo, diệp hạ châu, lá sen…
Điểm mạnh của thảo dược là sự an toàn cao cho sức khỏe, ít gây ra biến chứng xấu như thuốc tây trong trường hợp dùng quá nhiều. Tuy nhiên điểm yếu phổ biến của những bài thuốc dân gian là cần thời gian nhất định mới phát huy tác dụng.
Tìm hiểu thêm: Có nên phòng ngừa và điều trị bệnh mỡ máu bằng thảo dược
Tuy nhiên, hiện nay điểm yếu này đang được khắc phục tốt khi nhiều công nghệ hiện đại đã được ứng dụng vào sản xuất các sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ thảo dược, nổi bật nhất là công nghệ nano, công nghệ chiết xuất đảm bảo tinh chất…
Trên thực tế, các sản phẩm thảo dược được ứng dụng công nghệ này cũng đang dần chiếm được tình cảm của người bệnh Việt, và là điểm sáng mà những bệnh nhân mỡ máu có thể suy nghĩ đến khi điều trị bệnh.